Dünya GezegeniDünya, eski adıyla Arz, Güneş'e yaklaşık 149 milyon kilometre uzaklıkta bulunan ve Güneş Sistemi'ndeki üçüncü gezegendir. Tek doğal uydusu olan Ay ile birlikte, çapı yaklaşık 12.756 kilometredir. Dünya, Güneş etrafındaki dönüşünü 365 gün, 5 saat, 48 dakika ve 46 saniyede tamamlarken, kendi eksenindeki dönüşünü ise 23 saat, 56 dakika ve 4 saniyede tamamlar. Güneş etrafında dönmesi sonucu mevsimler, kendi etrafında dönmesi sonucunda ise gece ve gündüz oluşur. Geoid Şekli ve KutuplarDünya, kutuplardan basık ve Ekvatordan şişkin bir yapıya sahiptir; bu şekle "geoid" denir. Geoid şeklinin oluşmasında merkezkaç kuvveti etkili olmuştur. Dünya, yörüngesi üzerinde hareket ederken Güneş ile arasındaki mesafe artar ve azalır. Güneş'e en yakın olduğu noktaya geldiğinde ortalama hızı 960 km/s artar. Dünya'nın Atmosferi ve İklimiBiz Dünya'nın dönüşünü hissetmeyiz çünkü Dünya ile atmosfer de birlikte dönmektedir. Ortalama yüzey sıcaklığı 15 °C olup, atmosferinde başlıca azot ve oksijen gazları bulunmaktadır. Dünyanın yoğunluğu 5.52 gr/cm³'tür. Dünya'yı diğer gezegenlerden ayıran en büyük özellik, bilinen evrende canlı yaşamına ev sahipliği yapan tek gezegen olmasıdır. Ayrıca, Dünya'ya benzer bir atmosfere sahip başka bir gezegen bulunmamaktadır. Dünya, uzaydan bakıldığında mavi renkte göründüğü için "mavi gezegen" olarak da adlandırılır. Dünya'nın çekirdeği ise demir-nikel karışımı bir yapıya sahiptir; bu nedenle Dünya döndükçe manyetik alan oluşur. Ay UydusuAy, Güneş Sistemi'ndeki 3.476 kilometrelik çapı ile beşinci büyük doğal uydudur. Çapı, Dünya'nın çapının %27'si kadardır ve yoğunluğu 3.31 gr/cm³'tür. Ay'daki yer çekimi, Dünya'daki yer çekiminin yaklaşık altıda biri kadardır. Bu nedenle, Dünya'da 60 kilogram ağırlığındaki bir madde, Ay'da yaklaşık 10 kilogram gelir. Ay'da atmosfer bulunmadığından, radyasyon gibi zararlı ışınlar Ay yüzeyine doğrudan temas edebilir ve göktaşları herhangi bir engellemeye maruz kalmadan yüzeye ulaşabilir. Ay yüzeyindeki sıcaklık, gün içinde 102 °C'ye kadar çıkabildiği gibi, gölgelerde -157 °C'ye kadar düşebilir. Ay, Güneş ışınlarının sadece %7'sini yansıtabilmektedir; ancak Dünya'ya yakın olduğu için parlak görünür. Ek Bilgiler
Dünya, evrende yaşam barındıran tek gezegen olarak bilinir ve sahip olduğu eşsiz koşullar, onu diğer gezegenlerden ayırır. Geoid şekli, atmosferi, manyetik alanı ve su kaynakları ile Dünya, yaşamın sürdürülebilirliği için ideal bir ortam sunar. |
Dünya'nın Güneş etrafında dönerken hızının artıp azalması tam olarak neye bağlıdır? Bu hız değişimi mevsimlerin oluşumunu etkiler mi?
Cevap yazHızın Değişimi
Dünya'nın Güneş etrafında dönerken hızının artıp azalması, Kepler'in hareket yasalarına bağlıdır. Özellikle Kepler'in ikinci yasası, yani alan yasası, Dünya'nın Güneş'e en yakın olduğu zamanlarda (perihelion) daha hızlı döndüğünü, en uzak olduğu zamanlarda (aphelion) ise daha yavaş döndüğünü belirtir. Bu durum, Güneş'in çekim kuvvetinin Dünya üzerinde yarattığı etkiden kaynaklanır. Dünya'nın Güneş'e olan mesafesi değiştikçe, çekim kuvveti de değişir ve bu da hızda dalgalanmalara yol açar.
Mevsimlerin Oluşumu
Bu hız değişiminin mevsimlerin oluşumuna etkisi dolaylıdır. Mevsimler, Dünya'nın eksen eğikliği ve Güneş etrafındaki yörüngesi nedeniyle oluşur. Eksen eğikliği, Güneş ışınlarının Dünya'nın farklı bölgelerine farklı açılarda ulaşmasına neden olur. Böylece yaz ve kış gibi mevsimlerin meydana gelmesini sağlar. Dünya'nın hızındaki değişim, mevsimlerin uzunluğunu ya da özelliklerini doğrudan etkilemez; ancak yörüngedeki değişiklikler, yıllık döngüsel değişimlere katkıda bulunabilir.
Sonuç olarak, Dünya'nın Güneş etrafındaki dönüş hızı, yörüngesel dinamiklerden kaynaklanmaktadır ve bu durum mevsimlerin oluşumu üzerinde dolaylı bir etkiye sahiptir.