Menü Forumlar Popüler İçerikler Arama
Gezegenlerin Oluşumu

Gezegenlerin Oluşumu


Güneş Sistemini oluşturan bireyler, bir bulutsunun çocuklarıdır. Ancak bu bulutsu, ilkel evrende olduğu gibi yalnız hidrojen ve helyumdan oluşmuyordu. Ağır elementler de içeriyordu. Gezegenler ve yeryüzündeki yaşamın oluşması bu sayede mümkün oldu. Bu elementlerden demir ve ondan daha hafif olanları yıldızların içinde; demirden ağır olanlarıysa süpernova patlamaları sırasında oluştu.

Gezegenler, merkezde oluşan Güneş'in çevresinde artakalan gaz ve tozdan meydana geldi. Bu toz ve gaz bulutu, başlangıçta Güneş'in çevresinde dönen, bir disk biçimini aldı.

İlkel Güneş Sistemi'nde, toz parçaları bir araya gelerek “kondrül” denen küçük göktaşlarını oluşturdular. Kondrüller birbirleriyle ve çevrelerindeki toz parçalarıyla birleşerek “kondrit” denen göktaşlarını oluşturdu. Günümüzdeki göktaşlarının büyük bölümü de kondritlerdir. Kondritler birleşerek son aşamada “gezegencik” denen ilkel gezegenlere dönüştüler. Gezegencikler oluştuğunda artık ortada fazla gaz ve toz kalmamıştı.

Sıcak ve küresek yapıda olan gezegenciklerin büyüklükleri Ay'ınkinden çok daha küçüktü. Bir zamanlar gaz ve toz diskinin yer aldığı düzlemde çok sayıda gezegencik oluştu.

Gezegenciklerin çoğunun yörüngesi birbiriyle kesiştiğinden, zamanla birleşerek daha büyük cisimleri oluşturdular. İlk gezegenciklerin oluşumundan sonra, yaklaşık 10 milyon yıllık bir süreçte, geriye kalan gezegencikler de “gezegen” denen bu büyük kütleli gökcisimlerince yakalandı. Geriye, az sayıda gezegen ve belli yörüngelerde dolanan göktaşları kaldı.

Gaz devlerinin oluşumu, kayasal gezegenlerinkine benzer olmakla birlikte, Güneş'e uzaklıkları nedeniyle biraz daha farklı gelişti. Sistemi oluşturan bulutsunun iç katmanları, Güneş'in yaydığı ısının ve ışınım basıncının etkisiyle gazlardan arındırılmıştı.

Soğuk olan dış bölgelerdeyse su ve katı halde bulunabilen gazlar buz halinde bulunuyordu. Bu bölgelerde bulunan ve büyük oranda buz içeren gezegencikler, bir araya gelerek dev gezegenlere dönüştüler. Bu gezegenler büyüklükleri ve güçlü kütleçekimleri sayesinde çevrelerindeki gazı kendilerine çektiler. İşte bu nedenle dış bölgelerde bulunan gezegenler büyük oranda gaz içerir.

Neptün'ün de ötesindeki soğuk bölgede kalan ve Güneş sistemini oluşturan diskten artakalan maddenin bir bölümü Kuiper Kuşağı'nda bulunuyor. Bu kuşak, toplam kütlesi yaklaşık Dünya kütlesi kadar olan çok sayıda gökcismini içeriyor. Plüton, Eris ve kuyrukluyıldızlar gibi gökcisimleri de bu bölgede bulunuyor. Kuiper Kuşağı, Güneş'ten 30 ile 50 astronomi birimi arasında uzaklıkta yer alıyor. Kısa dönemli kuyrukluyıldızlar bu bölgeden geliyor.

Daha da ötede, Güneş sistemini küresel olarak çevreleyen, Oort Bulutu yer alıyor. Uzun dönemli kuyrukluyıldızlar, zamanlarının büyük bölümünü burada geçiriyorlar.
Güneş Sistemi'nin Üyeleri - Gezegenin Tanımı.

Gökyüzündeki bazı nesnelerin yıldızlara göre hareketli olduğu binlerce yıldır biliniyor. Eski Yunanlılar, gökyüzünde dolaşan bu nesnelere “asteres planetai” (Gezen yıldızlar) demişler. Ancak, o zamanlar her şeyin Dünya çevresinde dolandığı sanıldığından, bir gökcisminin gezegen olması için gökyüzünün yıldızlardan oluşan fonunda hareketli olmasının yeterli olduğu düşünülüyordu.

1800'lerin ortalarından sonra, Güneş Sistemi, 9 gezegen ve çok sayıda küçük gezegenden oluşan bir sistem olarak kabul ediliyordu. Bunların yanı sıra, kuyrukluyıldızların da Kuiper Kuşağı olarak adlandırılan ve Neptün'ün yörüngesinin ötesinde bulunan bir kuşakta yoğunlaştığı düşünülüyordu. Kuiper Kuşağı, 1992 yılına kadar yalnız kuramsal olarak öngörülüyordu. 1992'den sonra, Plüton'un yörüngesini de içine alan bu bölgede birtakım buzlu gökcisimleri keşfedilmeye başlandı.

İşte bu kuşağın keşfinden sonra, Plüton'un durumu sorgulanmaya başlandı. Ardı ardına keşfedilen, Sedna ve Quaoar gibi büyüklükleri Plüton'unkine yaklaşan Neptün-ötesi cisimler, tartışmaları iyice alevlendirdi.

29 Temmuz 2005'te keşfi duyurulan ve adı Eris konan gökcismi, bardağı taşıran damla oldu. Çünkü Eris, Plüton'dan büyüktü. Gökbilimciler, gelişen teleskoplar ve görüntüleme teknikleri sayesinde benzer gökcisimlerinden daha yüzlercesinin keşfedilebileceğini düşünüyorlar.

Bu gelişmeler üzerine, Uluslararası Astronomi Birliği (IAU), Ağustos 2006'da gezegenin yeni bir tanımını yaptı. Buna göre bir gökcisminin gezegen sayılabilmesi için, başlıca üç koşulu yerine getirmesi gerekiyor. Birinci koşul, gezegenin bir yıldızın çevresinde dolanması. İkinci koşul, gezegenin kütlesinin onun yuvarlak bir biçim alması için yeterli olması. Üçüncü koşulsa “komşuluğunu temizlemiş olması” yani, yörüngesi civarında kendine benzer başka gökcisimlerinin bulunmaması.

Bu tanıma göre daha önce bir gezegen sayılan Plüton, şimdi bu tanımının dışında kalıyor. Çünkü komşuluğunu temizlemiş durumda değil. Yörüngesi civarında kendisine benzeyen çok sayıda gökcismi bulunuyor.

Birinci ve ikinci koşulu yerine getiren, ancak üçüncü koşulu yerine getiremeyen, yani komşuluğunu temizleyememiş olan gökcisimlerine “cüce gezegen” deniyor. Bu tanıma göre Plüton, Eris ve eskiden bir küçük gezegen olan Ceres “cüce gezegen” sınıfına giriyor.
Son Güncelleme : 19.01.2024 20:17:16
Gezegenlerin Oluşumu ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz.
Facebook Twitter Pinterest whatsapp
Gezegenlerin Oluşumu Yorumları
şifre

25 Yorum Yapılmış "Gezegenlerin Oluşumu"
guzel ama sadece olşumu gosterselerdi daha iyi olurdu bence o yuzden karışık bir durum degilmidir sizce
Kubra . 05.01.2015
CEVAP YAZ
ben bır bılım cocugu olarak gezegenlerı ogrenmenın en ıyı yolu bu sıteyı tanımak ve gezmek
Mucıt Soner . 22.02.2013
CEVAP YAZ
gezgenlerin nasıl oluştuğunu biyolojik kombinasyon youtube kanalı çok güzel açıklamış.
Biyolojik Kombinasyon . 01.10.2018 07:09:55
CEVAP YAZ
bence süper gezegenlerin olusunu her kez öğrensinve bu wep sayfayı kutlarim)
Rojda . 21.02.2013
CEVAP YAZ
Harika bilgiler var ama keşke görüntülü sesli olarak anlatım yapsalardı.
Gizem . 24.05.2014
CEVAP YAZ
ÇOK GÜZEL VE BİLGİLİ BİRŞEY İNSANLARIN OKUMASI İÇİN TAVSİYE EEDERİM
Nermin . 18.02.2013
CEVAP YAZ
Çok güzel bir site ve çok güzel bilgiler veriyor teşekkür ederiz
Cemre . 07.01.2019 20:37:31
CEVAP YAZ
bnce ck guzel bır acklama ama ck kısa bıraz dha uzun olmalı...
Zeynep . 03.04.2013
CEVAP YAZ
vay be mütiş bilgiler var ilerideki mesleğimde işime yaricak.
Mert Özgül . 27.04.2014
CEVAP YAZ
bence herkes bu siteyi öğrenmeli twitterda paylaşacağım
Elif . 19.04.2013
CEVAP YAZ
Cok faydalı bilgiler ama biraz daha detey verilebilirdi
Ertugrul . 18.09.2014
CEVAP YAZ
arkadaşlar bana 5.sınıf seviyesine göre bilgi lazım
Damla . 21.04.2013
CEVAP YAZ
Gezegenler nasıl oluştu biz ikinci boyutta mıyız
Su Yaldırak . 08.05.2015
CEVAP YAZ
birlikte gezegenlere bakmaya ne dersiniz.
Berke . 15.04.2013
CEVAP YAZ
güzel yapmışlar ne diyebilirim ki:D
Bülent . 28.03.2014
CEVAP YAZ
Çok güzel olmuş, Ellerinize sağlık :)
Ceren . 06.05.2013
CEVAP YAZ
Ellerine sağlık çok güzel olmuş...
Ayla . 07.01.2019 16:42:20
CEVAP YAZ
sadece gezegen oluşumu yok mu?
İmran . 29.04.2013
CEVAP YAZ
bence çok güzel ama çok uzun.
Ecemnaz Birgin . 11.03.2013
CEVAP YAZ
çok güzel bilgiler var
Büşra Fidan . 28.03.2014
CEVAP YAZ
Çoook tesekkur ederim.
Rtgc . 09.01.2019 13:20:05
CEVAP YAZ
bencede karışık durum
Büşra . 28.05.2013
CEVAP YAZ
Cok guzel olmus;-)
Trial Game . 04.02.2019 17:39:09
CEVAP YAZ
yazarı kim bunun
Özel . 25.11.2018 08:57:38
CEVAP YAZ
gezegenler
Eren . 23.03.2014
CEVAP YAZ
Yıldız İsimleri
Yıldız İsimleri
Yıldız isimleri, ilk olarak M. Ö. 800'lü yıllarda Babil'de çeşitli yıldızların gözlenmesi sonucu keşfedilerek ortaya çıkmıştır. Güneş, Ay ve 8 gezegenden oluşan astroloji dizilimindeki burçları aynı zamanda keşfedilen bu yıldızların da etkilediği düş...
Gök Cisimleri
Gök Cisimleri
Gök cisimleri, Uzay boşluğunu kaplayan cisimlere gök cisimleri denir, bulutsu ve dev galaksiler, yıldızlar, küçük meteorlar, kuyruklu yıldızlar ve takım yıldızları her biri gök cismidir. Uzayda çıplak gözle gözlemleyebildiğimiz Ay ve Güneş gibi daha ...
Yıldız Kayması
Yıldız Kayması
Yıldız kayması, tarih boyunca adeta mucize olarak görülmüş bir olaydır. Bu gök olayı insanlar tarafından bir yıldızın gökyüzünden kayması ve dünyaya düşmesi olarak tanımlanmıştır. Normalde astroloji içinde yıldız kayması olarak bilinen bir durum yokt...
Venüs Gezegeni
Venüs Gezegeni
Güneş'e en yakın ikinci gezegen olan Venüs'le Güneş arasındaki uzaklık, Güneş'le Merkür arasındaki uzaklığın iki katından daha fazladır. Buna rağmen, Venüs'ün yüzeyi Merkür'ün yüzeyinden daha da sıcaktır. Yılın belirli dönemlerinde, Güneş doğmadan he...
Neptün Gezegeni
Neptün Gezegeni
Neptün Gezegeni; Güneş Sistemi'nin sekizinci gezegenidir. Plüton'un gezegen statüsünden çıkarılıp cüce gezegen olarak kabul edilmesinden sonra Güneş Sisteminin en uzak gezegeni olma unvanını geri kazanmıştır. Adını deniz tanrısı Naptunus'tan almıştır...
Kutup Yıldızı
Kutup Yıldızı
Kutup yıldızı, çok eski çağlardan itibaren insanların yön bulmada kullandığı ve küçükayı takımyıldızı içinde yer alan diğerlerinden en parlak yıldızdır. Aynı zamanda Kuzey Yıldızı, Demirkazık ve Şimal Yıldızı gibi isimlerle anılan bir yıldızdır. Göky...
Çoban Yıldızı
Çoban Yıldızı
Halk arasında Çoban Yıldızı olarak bilinen Venüs gezegeni dünyaya en yakın gezegen olarak bilinir. İsmini eski Yunan Güzellik tanrıçası Afrodit'ten almıştır. Güneşin etrafında diğer gezegenlerden aksi yönde dönerek bu dönüşünü 224.7 günde tamamlar. Y...
Mars Gezegeni
Mars Gezegeni
Kızıl Gezegen Mars.Mars, hiç kuşkusuz "Dünya dışı yaşam" açısından en güçlü aday. Mars'ın geçmişte, yaşama ev sahipliği yaptığı görüşü, gezegenin bir zamanlar ılık ve sulak olduğu varsayımına dayanıyor. Volkanik etkinliğin de yüksek düzeyde olacağı ...
Jüpiter Gezegeni
Jüpiter Gezegeni
Jüpiter gezegeni; Güneş Sistemi'nin uzaklık olarak beşinci gezegenidir. Kütlece ve çap olarak sistemdeki en büyük gezegendir. Aslında Jüpiter gezegeni Güneş Sistemi'nde bazı özelliklerinden dolayı 'enlerin gezegeni' olarak sınıflandırılabilir:Jüpiter...
Dünya Gezegeni
Dünya Gezegeni
Dünya eski adıyla Arz, 149 milyon km ile güneşe en yakın üçüncü gezegendir. Tek doğal uydusu bulunan dünyanın, çapı 12.756 km'dir. Güneşin etrafındaki dönüşünü 365 gün 5 saat 48 dakika ve 46 saniyede tamamlarken kendi eksenindeki dönüşünü ise 23 sa...
Sirius
Sirius
Sirius, Büyük Köpek Takımyıldızı'nda yer alan bir çift yıldız sistemidir. İlk bakıldığında tek yıldızmış gibi görünmesine rağmen, Sirius-A ve Sirius-B olarak adlandırılan iki adet yıldızdan oluşmaktadır. Türkçe ismi Akyıldız olarak bilinmektedir.Siri...
En Büyük Yıldız
En Büyük Yıldız
Evrendeki en büyük yıldız nedir sorusuna cevap aramadan evvel bu devasa yıldıza kıstas niteliğinde bir cetvel olarak galaksimizdeki Güneşin kullanıldığını bilmek gerekir. Peki Güneşin boyutları, ebatları ve kütlesi nedir? İşte bunu bilim adamları yan...

 

Yıldız İsimleri
Gök Cisimleri
Yıldız Kayması
Venüs Gezegeni
Neptün Gezegeni
Kutup Yıldızı
Çoban Yıldızı
Mars Gezegeni
Jüpiter Gezegeni
Dünya Gezegeni
Sirius
En Büyük Yıldız
Plüton Gezegeni
Samanyolu Galaksisi
Merkür Gezegeni
Uranüs Gezegeni
Gezegenlerin Oluşumu
Asteroid
Satürn Gezegeni
Kuyruklu Yıldız
Güneş Tutulması
Ceres
Gezegenler
Popüler İçerik
Plüton Gezegeni
Plüton Gezegeni
Plüton Gezegeni; 13 Mart 1930'da keşfedilen, bugün "cüce gezegen" statüsünde olan Güneş Sistemi'ne dahil bir gezegendir. Güneş Sistemi'nin etrafında d...
Samanyolu Galaksisi
Samanyolu Galaksisi
Samanyolu Galaksisi; çevre uzantısı ve sınırları boyunca düzensiz, uzayı silik bir ışıkla kuşak misali, bir baştan bir başa saran ve dünyamızdan da öz...
Merkür Gezegeni
Merkür Gezegeni
Merkür bugüne kadar yalnızca bir uzay aracı, tarafından (Mariner 10) ziyaret edilmiştir. Mariner 10 1974 ve 1975 yıllarında Merkür’ ün 3 kez yakınınd...
Uranüs Gezegeni
Uranüs Gezegeni
Uranüs Güneş sisteminin Güneş’ten uzaklık sırasına göre 7. gezegenidir. Çap açısından Jüpiter ve Satürn’den sonra üçüncü, kütle açısından bu iki ...
Asteroid
Asteroid
Asteroid, astronomi alanında küçük gezegen, gezegenimsi şeklinde tanımlanan gök cisimlerini oluşturur. Yapılan incelemeler asteroid sayısının yaklaşık...
Satürn Gezegeni
Satürn Gezegeni
Satürn Güneş sisteminin güneşten uzaklık sırasına göre 6. gezegenidir. Büyüklük açısından Jüpiter’den sonra ikinci sırada gelir. Adını Roma tarım ...
Kuyruklu Yıldız
Kuyruklu Yıldız
Kuyruklu Yıldız : Halk arasında çamur topu yada kirli kartopu olarak bilinirler. Gerçekte ise güneş sisteminin oluşumu sırasında gezegende yoğunlaşmam...
Popüler İçerik Son Forum Konuları Yardım Sayfaları  
Yıldız İsimleri
Gök Cisimleri
Yıldız Kayması
Venüs Gezegeni
Neptün Gezegeni
Uzayda Kaç Gezegen Var
Marsta Hayar Varmı
Gizlilik Politikası  
Çerez (Cookie) Politikası
Güvenlik Politikası
Bizimle İletişime Geçin
Forumlar
Site Haritası
Feed
Son Forum Konuları
Uzayda Kaç Gezegen Var
Marsta Hayar Varmı
Yardım Sayfaları
Gizlilik Politikası  
Çerez (Cookie) Politikası
Güvenlik Politikası
Bizimle İletişime Geçin
Forumlar
Site Haritası
Feed
Sitede yer alan haber ve içeriklerin tüm hakları saklıdır ve buradaki bilgiler sadece bilgilendirme amaçlı olup, kullanımına, uygulanmasına, satın alınmasına, delil gösterilmesine veya tavsiye edilmesine aracılık etmez. Sitemizdeki bilgiler, hiç bir zaman kesin bilgi kaynağı olmayıp, kullanıcılar tarafından eklenmiştir veya yorumlanmıştır. Buradaki bilgiler sitemizin asıl görüşlerini içermeyebileceği gibi hiçbir taahhüt ve tavsiye yerine de geçmez.
Şubat - 2024